ყველასთვისაა ცნობილი, რომ ჯანსაღი საკვების მიღება უზრუნველყოფს ჩვენი ორგანიზმის და ჯანრთელობის დაცვას. მათში არის ის ვიტამინები და ნივთიერებები, რომელიც აუცილებელია ჩვენი ორგანიზმისთვის.

მიუხედავად ჯანსაღი საკვებისა, თქვენ შეიძლება მაინც ვერ იღებდეთ საჭირო ვიტამინებს და ნივთიერებებს. ეს ერთხი შეხედვით უცნაურად ჟღერს, მაგრამ ნამდვილას ასეა. მრავალფეროვანი საკვების მიღებისას, შესაძლოა მათში არსებული ნივთიერებები ერთმანეთს უშლიდნენ ხელს და ამრიგად ვერ ხდება ორგანიზმის მიერ მათი სწორად გადამუშავება, ვერც სასარგებლო ნივთიერებების მიღება. დიეტოლოგები ასეთ კომპონენტებს ანტიმკვებავებს უწოდებენ.

ჩვენ გასწავლით როგორ მიიღოთ მაქსიმალური სარგებელი საკვების მიღებისას.

როგორ ავითვისოთ სწორად სასარგებლო ნივთიერებები საკვებისგან?

პირველ რიგში გეტყვით, რომ ანტიმკვებავი ნივთიერებები სამ ჯგუფად იყოფა, ესენია: ანტიფერმენტები, ანტივიტამინები და დემინერალიზებელი ნივთიერებები. რეალურად ეს კომპონენტები არაა ტოქსიკური, უბრალოდ ერთმანეთთან ურთიერთქმედებისას იწვევენ შეფერხებას ან იმ სასარგებლო თვისებების განეიტრალებას რაც აქვს კონკრეტულ პროდუქტს.

1. ანტიფერმენტები

პარკოსანი კულტურები, ხორბალი, ქერი და კვერცხის ცილა შეიცავს ანტიფერმენტებს. მათი მიღებისას ირღვევა საკვების გადამუშავების პროცესი და ათვისებაც თავისთავად ვერ ხდება სრულფასოვნად.

2. ანტივიტამინები

ანტივიტამინებს ისეთი ნივთიერებები მიეკუთნება, რომლებიც ხელს უშლიან ნაწილობრივ ან სრულიად ვიტამინების ათვისებას. ისინი აუვნებელყოფენ მათ ეფექტს.

3. დემინერალიზებელი

ასეთ ნივთიერებებს მიეკუთვნება ტანინები,  ფიტინის მჟავა და მჟაუნა მჟავა. ეს ნივთიერებები ხელს უშლიან ორგანიზმის მიერ მინერალების ათვისებას.

რკინის ათვისება

ხორცისა და ბოსტნეულის მარინადის კომბინაცია იდეალურია, რომ ორგანიზმმა სრულად აითვისოს რკინა. რკინასთან ურთიერთქმედებისას ასკორბინის მჟავა წარმოქმნის ისეთ ნაერთს, რომელიც სწრაფად შეიწოვება ნაწლავების მიერ.

ბევრად უფრო კარგად რკინის მცენარეული წყაროებისა და C ვიტამინის ურთიერთქმედებისას ხდება რკინის ათვისება. ასკორბინის მჟავა ბლოკავს ფითინებს, რომელიც ხელს უშლის რკინის ათვისებას.

რომელი პროდუქტები ამცირებს რკინის ათვისების პროცესს?

1. რძე და კალციუმით მდიდარი ყველა პროდუქტი ართულებს რკინის ათვისების პორცესს.
2. ჩაის ნებისმიერი სახეობა შეიცავს ტანინებს, რომელიც ასევე ხელს უშლის რკინის ათვისებას.
3. ისპანახში და ფხალში არის ფოსფატები, ასევე ოქსილატები. ისინი არღვევენ რკინის თვისებებს.
4. პარკოსნებში, ზოგიერთ ბოსტნეულში, მარცვლეულში და თხილში არის ფიტინის მჟავა, ასვე ემარილები – ფიტინები. ისინი საჭმლის მომნელებელ სისტემაში ბლოკავენ რკინას, კალციუმს, კალიუმს და თუთიას, საგრძნობლად ამცირებენ მათი ათვისების პროცესს.

თუ გინდათ, რომ რკინა სრულფასოვნად აითვისოთ. არასდროს მიიღოთ ხორცი ფაფებთან, ცაისთან და ფხალეულთნ ერთად. რკინით ყველაზე მდიდარია საქონლის ღვიძლი და ენა.

კალციუმის ათვისება

კალციუმით მდიდარი პორდუქტებია: სეზამი, ყვავილოვანი კომბოსტო, ლეღვი, ზეითუნი, ოხრახუში, ნიახური, ფისტა, ნუში, მარქყვი, ალუბალი და რძის პროდუქტები.

ლიმონმჟავისა და D ვიტამინის წყალობით კალციუმის ათვისება უმჯობესდება. ძირითადად სწორედ მათი ნაკლებობა იწვევს კალციუმის მარაგის დაკლებას. კალციუმის დეფიციტი იწვევს ოსტეოპოროზს, ფრილების, თმების და კბილების მდგომარეობის გაუარესებას.

თუ გინდათ რომ კალციუმის დეფიციტს ტავი აარიდოთ, მაშინ მასტან ერთად არ მიიღოთ ისეთი პროდუქტები, რომელიც შეიცავს ტანინებს, მჟაუნმჟავასა და ფიტინის მჟავას.

გასათვალიწინებელია ისიც, რომ კალციუმის ვიტამინების სახით მიღებისას უნდა შეამციროთ პურის, სახამებლის, ქატოს და საკვები მარილის მიღება. ისინი ანელებელ კალციუმის ათვისების პროცესს.

C ვიტამინის ათვისება

ზრდასრული ადამიანი ყოველდღე უნდა იღებდეს დღეში 50–100 მგ. C ვიტამინს. ავად გახდომის დროს , ფიზიკური დატვირთვისას ან სტრესის დროს სასურველია ამ მაჩვენებლის გაზრდა.

ასკორბინის მჟავით მდიდარია შემდეგი პროდუქტები: ასკილი, წითელი ტკბილი წიწაკა, ქაცვი, კივი, შავი მოცხარი, ოხრახუში, კომბოსტო, მარწყვი, ლიმონი, ფორთოხალი და პირშუშხა.

კიტრისა და პომიდვრის სალათი ყველას გვიყვარს, მაგრამ მისგან სარგებელს ვერ მიიღებთ. კიტრის, კომბოსტოს, უამრავი კენკრის, და ყაბაყის კანის სემცევლობაში შედის ასკორბინაზას ფერმენტი, რომელიც ნამდვილი ანტივიტამინია. ის ასკორბინის მჟავის ამჟავების დაჩაქრებას უწყობს ხელს.

ასკილის ცაის მომზადებისას ნუ აადურებთ ამს წყალტან ერთად, ასე დაიკარგება მისი სასარგებლო თვისებები. უბრალოდ დაასხით ნაყოფს ადურებული წყალი და გააცერეთ რამოდენიმე წუთი. უკეთეს შემთხვევაში დააყენეთ თერმოსში.

ჯანმრთელობას გისურვებთ!